Οι ελιές παραδόξως επιτρέπονται στη νηστεία, αν και το λάδι απαγορεύεται!
Οι θρησκευτικές τροφό-απαγορεύσεις επιδιώκουν να επιταχύνουν συνήθως τη σωματική κάθαρση σε συνδυασμό με την ψυχική, που αποτελεί και τον κύριο στόχο της θρησκείας.
Η νηστεία, που καλύπτει ένα μεγάλο μέρος του χρόνου, αποτελεί το κυριότερο χαρακτηριστικό της σύνδεσης λατρείας και διατροφής στον ορθόδοξο κόσμο.
Και ενώ κατά τις μεγαλύτερες νηστείες απαγορεύεται αυστηρά η κατανάλωση ελαίου, επιτρέπεται η κατανάλωση ελιών.
Εκτός από τις περιόδους της νηστείας (σαρακοστές), ημέρες νηστείας είναι η Τετάρτη και η Παρασκευή καθ΄ όλη τη διάρκεια του χρόνου:
‘’Τετάρτη λάδι να μη φας, τις έμορφες μην τις κοιτάς΄΄.
Η κατάταξη της βρώσιμης ελιάς στα επιτρεπόμενα είδη έχει προσδώσει μίαν αξιοσημείωτη δυναμική στο προϊόν και το έχει καθιερώσει ως βασικό διατροφικό αγαθό για μεγάλες χρονικές περιόδους του ετήσιου κύκλου.
Για το λόγο αυτό τα μοναστήρια έχουν αναπτύξει τις τεχνικές επεξεργασίας και θεωρούν τις ελιές, όπως συμβαίνει με το κρασί και το σιτάρι (ψωμί), ένα από τα είδη που δεν πρέπει να λείπουν ποτέ από τα κελάρια της κάθε μονής.
Σε περιοχές όπου υπήρχε η δυνατότητα καλλιέργειας της ελιάς το κάθε μοναστήρι διέθετε απαραιτήτως ιδιόκτητους ελαιώνες που μπορούσαν να εξασφαλίσουν τις ελιές της κάθε χρονιάς.
Στην Κρήτη τα μεγάλα μοναστήρια είχαν τεράστιες καλλιέργειες πολλών ποικίλων βρώσιμης ελιάς.
Σταφιδολιές, χοντρολιές, αλατσολιές, κολυμπάδες (οι ονομασίες αυτές δεν καθορίζουν απαραιτήτως τη διαφορετική ποικιλία της καλλιεργούμενης ελιάς, όσο τον διαφορετικό τρόπο επεξεργασίας του ελαιοκάρπου).
Ο Pierre Bellon, που περιηγήθηκε τον ελληνικό χώρο το 16ο αιώνα, σημειώνει πως η βασική τροφή των μοναχών του Αγίου Όρους ήταν οι αλατισμένες ελιές, τα βρεχτοκουκιά και τα λάχανα.
Και ο Καζαντζάκης, περιγράφοντας τη ζωή των ασκητών που ζουν ‘’τρυπωμένοι μέσα στις σπηλιές’’ σημειώνει:
‘’Ένα καλαθάκι έχουν κρεμασμένο στη θάλασσα και οι βάρκες που τυγχάνει κάποτε να περνούν ζυγώνουν και ρίχνουν μέσα λίγο ψωμί, ελιές …..
για να μην αφήσουν τους ασκητές να πεθάνουν της πείνας……’’
Στα ιδιόρρυθμα μοναστήρια, ο κάθε μοναχός φροντίζει να έχει απόθεμα βρώσιμων ελιών.
Αυτές είναι η βασική τροφή του κάθε Τετάρτη και Παρασκευή αλλά και τις Σαρακοστές.
Στα κοινόβια αποθηκεύονται παλαιότερα μεγάλες ποσότητες επιτραπέζιας ελιάς σε πιθάρια.
Οι μοναχοί, μάλιστα, επινόησαν και κάποια νηστίσιμα φαγητά στα οποία πρόσθεταν ελιές, αντικαθιστώντας έτσι το ελαιόλαδο.
Και τη νηστεία τηρούσαν και το φαγητό τους νοστίμιζε!
Απόσπασμα από το βιβλίο ‘’Ο πολιτισμός της ελιάς – Το Ελαιόλαδο’’, εκδόσεις Καρμανώρ.
Διαβάστε επίσης: Οι ευεργετικές ιδιότητες του ελαιόλαδου στη διατροφή μας
Δείτε επίσης: Νηστεία: Γιατί είναι νηστίσιμη η ελιά και όχι το λάδι
Leave a comment